مسئولان آموزش و پرورش اصرار دارند که دانش‌آموزان به هنرستان‌ها بروند تا زودتر جذب بازار کار شوند، به همین علت برای ادامه تحصیل در رشته‌های نظری به طرق مختلف محدودیت اعمال می‌کنند. براساس ابلاغی که 3سال پیش به دبیرستان‌ها شد اگر دانش‌آموز اول دبیرستانی(سال اول دوره دوم متوسطه کنونی) در امتحانات خرداد نمره قبولی نیاورد، حق انتخاب رشته‌های نظری را ندارد. در این آیین‌نامه آمده بود که حتی اگر دانش‌آموزان در امتحانات شهریور نیز نمره قبولی را کسب کنند، باید در یکی از رشته‌های فنی و حرفه‌ای یا کاردانش ادامه تحصیل بدهند. این موضوع طی 2سال تحصیلی گذشته اجرا شده است، البته مسئولان ابلاغ چنین چیزی را انکار کرده‌اند و می‌گویند تنها در حد توصیه بوده است!
با توجه به سیاست چند سال اخیر آموزش و پرورش و مبنی بر حذف مردودی از سال اول دبیرستان(سال اول دوره دوم متوسطه)، دانش‌آموزانی که در امتحانات شهریور نمره قبولی کسب نکنند پس از قبولی در امتحانات مهر باید در شاخه کاردانش ادامه تحصیل بدهند. اکنون نیز معاون آموزش متوسطه از اجرای طرح توزان رشته‌های تحصیلی و توقف توسعه رشته علوم تجربی از مهر امسال سخن می‌گوید. آنطور که علی زرافشان به ایسنا گفته ایجاد محدودیت برای دانش‌آموزان در انتخاب رشته براساس تکالیف قانونی و سیاست‌های کلان کشور است و باید بین رشته‌های تحصیلی توازن ایجاد شود.
بررسی روند ترکیب توزیع رشته‌ها در سال‌های اخیر نشان می‌دهد در بین شاخه‌های نظری که حدود 60درصد دانش‌آموزان پایه دوم و سوم متوسطه را تشکیل می‌دهند، نیمی از این تعداد(60درصد) در رشته علوم تجربی تحصیل می‌کنند. از طرف دیگر ظرفیت پذیرش گروه علوم تجربی در کنکور در چند سال اخیر ثابت مانده است. زرافشان تصریح کرد: توزیع متناسب دانش‌آموزان در شاخه‌ها و رشته‌های تحصیلی برایند این عوامل مؤثر در انتخاب رشته‌هاست.
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده با توجه به اجرای طرح توازن رشته‌های تحصیلی، به ازای توقف توسعه رشته علوم تجربی، رشته ریاضی و علوم انسانی مورد توجه قرار می‌گیرد و این توزیع مناسب جزو وظایف و تکالیف آموزش و پرورش برای اعمال سیاست‌های کلان کشوری است. طی چند سال گذشته همواره توسعه رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش اولویت مسئولان آموزش و پرورش بوده است و طبق قانون برنامه پنجم توسعه، آموزش و پرورش موظف است در پایان برنامه،46.2درصد از دانش‌آموزان پایه دوم و سوم متوسطه در شاخه فنی و حرفه‌ای و کاردانش را جذب کند که این امر هم‌اکنون نیز جزو رویکرهاست. به گفته زرافشان، با توجه به اهمیت رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش و تأثیری که در بازار کار و ایجاد اشتغال دارد باید به سمت فرهنگ‌سازی توسعه این رشته‌ها برویم.
تکرار تاریخ
براساس سخنان معاون آموزش متوسطه به‌نظر می‌رسد ماجرای فرستادن اجباری دانش‌آموزان قبولی شهریور به هنرستان‌ها امسال نیز اجرا شود. سال گذشته مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران برای به‌اصطلاح بالا بردن راندمان کاری‌اش بخشنامه شماره 1.108533مورخ92.6.10 را صادر کرد. در این بخشنامه تأکید شده بود که ثبت‌نام دانش‌آموزان سال دوم دبیرستان می‌بایست فقط براساس فرم هدایت تحصیلی خردادماه انجام شود. بدین‌ترتیب دانش‌آموزان سال اول که در شهریور قبول شده‌اند باید به هنرستان‌ها فرستاده شوند و از ثبت‌نام آنها در سال دوم دبیرستان‌ها خودداری شد. پس از انعکاس این موضوع در رسانه‌ها، 19شهریور از اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران به مناطق اعلام شد که بخشنامه صادره درباره ثبت‌نام نکردن دانش‌آموزان قبولی شهریور در سال دوم دبیرستان‌ها کان‌لم‌یکن است.
به هر روی محروم کردن دانش‌آموزان از تحصیل در رشته‌ای که به آن علاقه‌مند هستند امری غیرمنطقی است که عواقبی دارد. گویا مسئولان کنونی آموزش و پرورش می‌خواهند براساس رویکرد مسئولان سابق۷۰درصد دانش‌آموزان به رشته‌های کاردانش و فنی و حرفه‌ای و۳۰ درصد را به بقیه رشته‌ها سوق دهند. فانی، وزیر آموزش و پرورش هم شهریور 92در واکنش به اجباری شدن ادامه تحصیل دانش‌آموزان قبولی شهریور در هنرستان‌ها گفت: هیچ اجباری در رفتن دانش‌آموزان به هنرستان‌ها وجود ندارد و به محض اطلاع، این موضوع را پیگیری کردم و مانع از اجرای آن شدم. این رویکرد در حالی است که هنرستان‌ها به لحاظ امکانات، تجهیزات و نیروی متخصص با محدویت‌هایی روبه‌رو هستند، برخی کارگاه ندارند، در برخی رشته‌ها تجهیزات لازم را ندارند و در برخی هنرستان‌ها نیز یک هنرآموز چند درس را تدریس می‌کند.
